oostvaardersplassen
opgave
prijsvraagontwerp voor een natuuractiviteitencentrum (NAC) in het Oostvaardersland, Flevoland
uitschrijver
Staatsbosbeheer
ontwerp
2009
in samenwerking met
erik blits architect

Het Eetbare Huis. Het gebouw voor het bezoekerscentrum en het omringende landschap Oostvaardersveld is een radicale symbiose van cultuur en natuur, van ingrijpen en overlaten, als de Oostvaardersplassen zelf. Het is een plan dat vermoedelijk door geen andere opdrachtgever kan worden gerealiseerd, omdat alleen Staatsbosbeheer de expertise heeft om het blijvend optimaal te beheren.

Het Gebouw. Het Eetbare Huis is gebouwd uit lokaal beschikbaar hout en hooi, dat ter plaatse is geperst tot platen en balken. Dit materiaal, cellulose, is natuurlijk en kunstmatig tegelijk, het is eetbaar en esthetisch. Mossen, paddenstoelen, insecten en vogels eten het gebouw op, en doen dat zo langzaam dat de beheerder tijd genoeg heeft om onderdelen te vervangen. Bezoekers kunnen actief meewerken aan dit levende gebouw, door grondstof te verzamelen en in de werkplaats de cellulosepers te bedienen. Er is een strikt onderscheid tussen de eetbare biosfeer en de technosfeer die te gast is in kleurige binnenkamers met een passend microklimaat.

Het Landschap. De aanwezigheid van de mens in het natuurgebied Oostvaardersveld rondom het bezoekerscentrum is geen hindernis, maar een cruciale landschapsvormende kracht. Het gebied wordt omheind en de overgang van buiten naar binnen wordt gedramatiseerd met twee toegangspoorten die tevens uitkijktorens zijn. De bestaande gebiedskenmerken zijn uitgangspunt en worden zeer terughoudend gemanipuleerd met beheersmiddelen. De verharde paden zullen worden verwijderd.‘U mag overal lopen en spelen, zoek zelf uw weg’, luidt het devies. De menselijke activiteit zal na verloop van tijd paden, speelplekken en andere patronen in het gebied produceren. Hoe het gebied zich gaandeweg ontwikkelt, is vooraf niet te zeggen, en ook de toekomstige waardering is natuurlijk onzeker. De ervaringen, inzichten en wensen groeien met de tijd, net als in de Oostvaardersplassen.